برای مشاهده به ادامه مطلب مراجعه نمایید

باد از كجا می آید؟

برای مشاهده به ادامه مطلب مراجعه کنید

برای مشاهده به ادامه مطلب مراجعه نمایید

گردش خون و انتقال مواد در بدن

خون یک ناقل مایع می باشد که برای حفظ یک محیط مطلوب جهت رشد سلول های بدن، اکسیژن، آنزیم ها (پروتئین هایی که باعث تسریع و پیشبرد واکنش های شیمیایی در بدن می شوند) و سایر مواد غذایی حیاتی را به سلول می رساند. خون از یک سری سلول‌های تخصصی (گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها) و پلاسما (مایعی که سلول‌های خون در آن معلق هستند) تشکیل شده است.

انتقال مواد

در دستگاه گردش خون سه نوع رگ وجود دارد.

1. سرخرگ: رگ هایی که خون را از قلب خارج می کنند، این رگ ها دیواره ای ضخیم و کلفت ماهیچه ای دارند.

2. سیاهرگ: رگ هایی که خون را به قلب باز می گردانند، این رگ ها دیوراه ای نازک دارند.

3. مویرگ: این رگ ها خون را بین اندام بدن پخش می کنند و موجب تبادل مواد بین خون در سلول ها می شوند.

دیواره ی سرخرگ دارای بافت پیوندی ارتجاعی ویژه ای است كه در مقابل فشار زیاد خون، باز شده و موجب گشاد شدن موقتی و موضعی سرخرگ می شود. این عمل ھنگام ورود خون از بطن چپ به سرخرگ آئورت اھمیت دارد.

ھنگامی كه این دیواره بر اثر خاصیت ارتجاعی خود به حالت اولیه برمی گردد، فشاری پدید می آورد كه موجب حركت خون در طول رگ می شود عمل تنگ و گشاد شدن جداره سرخرگ مانند موجی در طول سرخرگ حركت می كند كه نبض را به وجود می آورد.

نبض را می توان در محلی كه سرخرگ از روی استخوان عبور می كند لمس كرد.

حدود90 درصد مایعی كه از مویرگ خارج می شود دوباره باز می گردد اما 10 درصد باقی مانده. از طریق لنف به سیاھرگ باز می گردد.

لنف

ھمه ی موادی كه از خون وارد آب میان بافتی می شود به خون باز نمی گردد بنابراین خون سیاھرگ ھا غلیظ تر از سرخرگ ھاست. مایع باقی مانده در بین بافت ھا به وسیله ی رگ ھای لنفی دوباره به جریان خون باز می گردد كه لنف نام دارد.

وظایف لنف

- جمع آوری مایع بین سلول

- جذب مولکول های چربی از دیوراره روده

- تولید، ذخیره و جابه جایی گروهی از گلبول های سفید که به آن ها سنقولیت می گویند

گردش خون

ھمه مھره داران به جز ماھی ھا گردش خون مضاعف دارند.

بنابراین انسان دو نوع گردش خون دارد.

1- گردش خون عمومی : در گردش خون عمومی یا بزرگ، خون از بطن چپ خارج شده و پس از تبادل مواد با بافت ھا به دھلیز راست می ریزد.

2-گردش خون ششی: در این گردش خون از بطن راست خارج و به شش ھا وارد می شود و پس از تبادل گازھای تنفسی به دھلیز چپ می ریزد.

فشار خون

جریان خون در اندام ھا و قسمت ھای مختلف بدن به صورت پیوسته وجود دارد و مداوم است. كنترل مقدار جریان و فشار خون تحت كنترل اعصابی است كه از مغز با دیواره رگ ھا ارتباط دارد. تنظیم فشار خون از یک سو تحت كنترل اعصاب و مراكز عصبی و از سوی دیگر تحت تأثیر كلیه ھا و ھورمون ھا قرار دارد.

گیرنده ھای تنظیم فشار خون در قوس آئورت و سینوس ھای سرخرگ و با مركز تنظیم فشار خون كه در بصل النخاع قرار دارد در ارتباطند. مقدار فشار خون در افراد مختلف متفاوت است و در سنین بالا به علت رسوب بعضی از مواد در دیواره ی سرخرگ ھا افزایش می یابد.

بازیافت كاغذ

مقدار مواد آلوده جامد در رودخانه ها چقدر است ؟

در اطراف كلاس درس مدرسه خود نگاه كنید چه می بینید ؟

پوستر؟ دفتر؟ دفتر مشق؟ مجله با تعداد زیادی صفحه؟ شما تصاویر را به دست می آورید. كاغذ در هر جایی است!

كاغذ ماده ای است كه ما آن را یک بار مصرف می كنیم. 14 درصد زباله ها، زباله های و 15 تا 20 درصد ؟ آن زباله های کاغذهای متراكم شده است.

كاغذ اشكال مختلفی دارد. براق یا كدر، ضخیم یا نازک. كاغذ می تواند پر كننده روزنامه یا پر كننده پوشک بچه باشد. بیشتر كاغذ تولیدی از درختانی كه قطع شده و برش داده شده اند، تهیه می شود. البته می توان كاغذ را از پارچه های قدیمی یا علف نیز تهیه کرد.

كاغذ بازیافتی

كاغذ باز یافتی از كاغذ باطله تشكیل شده است که معمولاً با خمیر چوب تازه مخلوط شده است. توجه داشته باشید که برای بازیافت کاغذ، كاغذ بایستی بدون جوهر شود.

امروزه تقریباً هر نوع كاغذی می تواند باز یافت شود. اما بازیافت بعضی از انواع آن نسبت به دیگری سخت تر است. كاغذ هایی كه براق، خمیری یا چسبنده هستند باز یافت نمی شوند زیرا فرآیند آن خیلی پر هزینه است. هنگام بازیافت كاغذها بایستی از هم دیگر جداشود. شما نباید روزنامه و جعبه های مقوایی را با همدیگر برای باز یافت مخلوط كنید.

درجات مختلف كاغذ به انواع مختلف تولیدات جدید قابل بازیافت هستند. روزنامه های قدیمی معمولاً به كاغذ روزنامه های جدید، كارتون های تخم مرغ، كارتون های مقوایی قابل تبدیل است. كاغذ دفتر سفید درجه بالا تقریباً می تواند به هر تولید كاغذ جدیدی تبدیل شود: بلیط، كاغذ روزنامه یا كاغذ مجله و کتاب ها. گاهی اوقات بازیافت كننده ها ضمیمه های براق روزنامه ها را از شما درخواست می كنند. كاغذ روزنامه و ضمیمه های براق جزء انواع مختلف كاغذ هستند.

كاغذ بر خلاف دیگر باز یافتی ها نمی تواند بیشتر وبیشتر بازیافت شود. دلیل این است كه معمولاً وقتی كه تولیدات كاغذی جدید تشكیل می شوند، رشته های كاغذ دست نخورده، با كاغذ باز یافتی مخلوط می شوند. بیشتر جعبه های مقوایی تركیبی از 50 در صد رشته های جدید و 50 در صد رشته های باز یافتی هستند.

باز یافت كاغذ چه مقدار انرژی ذخیره می كند؟

بازیافت كاغذ انرژی ذخیره می كند اگر چه انرژی ذخیره شده آن نسبت به انرژی بازیافتی آلومینیوم و فولاد قابل مقایسه نمی باشد. با این حال یک كارخانه كاغذ كه كاغذ بازیافتی می سازد 20 درصد انرژی کمتری نسبت به كارخانه ای كه كاغذ را از الوار تازه می سازد، مصرف می كند. كارخانه های كاغذ مقدار زیادی از انرژی شان را از چوب های پس مانده و باطله تولید می كنند اما كارخانه های بازیافتی بیشتر انرژی شان را از شركت های انرژی محلی یا استفاده از وسایل تولید درب تآمین می كند.

تشكیل كاغذ باز یافتی، نسبت به کاغذی که 100 درصد از مواد اولیه ساخته می شود، ‌نیاز کمتری به سفید شدن و شیمیایی شدن دارد. هم چنین با بهبود این كاغذ های باز یافتی آلودگی کمتری خواهیم داشت. البته هر دو فرآیند محصولات فرعی مختلفی تولید می كنند.

كارخانه های كاغذ ممكن است دی اكسید سولفور بیشتری منتشر کند. اما كارخانجات باز یافتی ممكن است گل بیشتری تولید كنند.

انواع شناساگرها و کاربرد آن ها

شناساگرها مواد رنگی است که معمولا از مواد گیاهی گرفته می‌شوند و می‌توانند به شکل اسیدی یا بازی باشند. شناساگرها برای شناسایی اسیدها و بازها به ما کمک می‌کنند.

برای تعیین نقطه پایان در حین تیتر کردن از ترکیبات شیمیایی مشخص استفاده می‌شود که در نزدیکی نقطه تعادل در اثر تغییر غلظت مواد تیترشونده شروع به تغییر رنگ می‌کنند. این ترکیبات رنگی، شناساگر می‌باشند. به عبارتی دیگر، شناساگرها  مواد رنگی هستند که رنگ آن ها در محیط اسیدی و قلیایی با هم تفاوت دارد.

 کاربرد شناساگرها

یکی از ساده ترین راه تخمین کمی PH ، استفاده از یک شناساگر است. با افزودن مقدار کمی از یک شناساگر به یک محلول، تشخیص اسیدی یا بازی بودن آن ممکن می‌شود. در صورت مشخص بودن PH، تغییر شناساگر از یک شکل به شکل دیگر ، با توجه به رنگ مشاهده شده، می‌توان تعیین کرد که PH محلول کم‌تر یا بیشتر از این مقدار است. شیمیدان‌ها از این گونه مواد برای شناسایی اسیدها و بازها کمک می‌گیرند.

شناساگرهای زیادی وجود دارد که معروف ترین آن ها لیتموس (تورنسل) است که در محیط اسیدی، قرمز، در محیط بازی، آبی و در حدود خنثی بنفش رنگ است. تغییر رنگ آن در نزدیکی PH برابر 7 رخ می‌دهد. در هر حال تغییر رنگ ناگهانی نیست. فنل فتالئین، معرف دیگری است که بیشتر برای بازها قابل استفاده است. این ماده جامدی سفید رنگ است که در آزمایشگاه محلول الکلی آن را به کار می‌برند. این محلول در محیط اسیدی بی رنگ و در محیط قلیایی رقیق ارغوانی است.

می‌توان از آب کلم سرخ یا انواع گل های سرخ مثل شقایق و رز سرخ نیز به‌عنوان یک شناساگر اسید و باز استفاده کرد. از آمیختن شناساگرهای مختلف با یکدیگر نوار کاغذی به دست می‌آید که با یک مقیاس رنگ مقایسه‌ای همراه است و برای اندازه گیری‌های تقریبی PH به طور گسترده کاربرد دارد.

در اینجا به معرفی دو نوع شناساگر داخلی و خارجی می پردازیم:

1. شناساگر داخلی: اگر به محلول تیتر شونده، چند قطره از یک شناساگر افزوده شود و پس از پایان عمل تغییر رنگ در محلول ایجاد شود، چنین شناساگری را شناساگر داخلی یا درونی نامند.

2. شناساگر خارجی: در برخی حالات، قبل از آن که نقطه پایان به ظهور برسد، بین شناساگر و محلول تیتر شونده یک واکنش صورت می‌گیرد و در این حالت نقطه پایان بسیار سریع پدیدار می‌شود، مثل تیتر کردن فسفات با استات اورانیل در حضور شناساگر فروسیانور پتاسیم، فروسیانور پتاسیم با یون های اورانیل قبل از رسیدن به نقطه پایان واکنش می‌دهد.

برای به دست آوردن نتیجه صحیح و خوب باید به دفعات لازم چند قطره از محلول بالای رسوب ( یا محلولی که پس از صاف کردن رسوب به دست می‌آید ) را در فاصله زمان های مساوی، روی یک قطعه کاغذ صافی با شناساگر سیانور پتاسیم آزمایش کرد. چنین شناساگری، شناساگر خارجی نامیده می‌شود.

فاصله تغییر PH و تغییر رنگ برخی از شناساگرهای مهم اسید و باز که متداولند و جدول زیر آمده است:

بلورهای مایع و انواع آن

معمولا مواد را به سه دسته: جامد، مایع و گاز می شناسیم اما موادی مانند سس مایونز ماده ای است که حالتی بین یک مایع و یک جامد دارد.

کریستال های مایع نیز نه کاملا مایع و نه کاملا جامد هستند،‌ از لحاظ فیزیکی مانند جریان مایعات به چشم می آیند، اما آن ها برخی از خواص جامدات بلورین را نیز دارند. کریستال های مایع را می توان کریستالی در نظر گرفت که  برخی یا همه نظم موقعیتی خود را از دست داده اند، در حالی که از نظر جهت گیری نظم خود را حفظ کرده است.

بین سال های 1850 تا 1888محققان در پژوهش هایی که در زمینه فیزیک، شیمی، زیست شناسی و پزشکی انجام می دادند، متوجه شدند که بعضی مواد در دماهای نزدیک به دمای ذوب شان رفتار عجیبی از خود نشان می دهند. آن ها مشاهده کردند که خواص نوری (اپتیکی) این مواد با افزایش دما به طور ناپیوسته ای تغییر می کند.

مثلا استرین (stearin) در دمای 52 درجه سانتیگراد از جامد به مایع ابری شکل ذوب می شود و تا دمای 58 درجه سانتیگراد به صورت مایعی مات باقی می ماند و در دمای 5/62 به یک مایع شفاف تبدیل می شود. یا مثلا ترکیبات سنتز شده از کلسترول وقتی سرد می شوند، به رنگ آبی دیده می شوند. زیست شناسان در مواد بیولوژیکی مایع، رفتار ناهمسانگرد نوری که فقط در بلورها دیده می شود، مشاهده کردند.

این مواد (بلورهای مایع) شامل مولکول های آلی هستند که دارای شکل طویل با یک ناحیه مرکزی ثابت و لبه های انعطاف پذیر اند.

رفتار ناهمسانگرد بلور مایع ناشی از طویل بودن مولکول های آن است. خواص فیزیکی مولکول ها در امتداد موازی با خواص فیزیکی در امتداد عمود بر صفحه مولکول متفاوت است. این تفاوت خواص مولکول ها باعث تفاوت خواص توده ای آن ماده (حجم زیادی از ماده) نیز می شود.

بلور مایع در سه نوع دسته بندی می شوند: Nematic نماتیک، Smectic اسماتیک و Cholesteric کایرال. 

برای بلورهای مایع یک جهت n به عنوان جهت مبنا در نظر می گیرند که مولکول ها تمایل دارند که در آن جهت قرار بگیرند.

بلور مایع نماتیک

تصور کنید تعداد زیادی خلال دندان در یک جعبه مستطیل شکل به صورت نامنظم قرار داده شده است. وقتی شما جعبه خلال دندان را باز می کنید خلال دندان ها تقریبا هم جهت هستند اما در یک امتداد نیستند یعنی زاویه بین هر خلال داندان با محوری معین با هم فرق می کند. (دقیقا در امتداد یک خط نیستند فقط جهت آن ها مثلا متمایل به شمال است). آن ها آزادانه حرکت می کنند اما جهت حرکت آن ها یکسان است. این نوع کریستال مایع به نماتیک معروف اند.

بلور مایع اسماتیک

بلورهای مایع smectic نسبت به nematic این تفاوت را دارند که بعضی از آن ها دقیقا موازی با همدیگر هستند. بلورهای مایع smectic به دو نوع A و C تقسیم می شوند، نوع A همه مولکول ها در یک جهت تقریبا موازی اند اما نوع  C در هر ردیف مولکول ها موازی اند و جهت گیری ردیف ها با هم کمی متفاوت است. به شکل زیر توجه کنید.

بلور مایع Cholestric

بلور مایع Cholestric ( نوع پیچیده بلور مایع نماتیک است) کایرال است. در این نوع بلور مایع اگر مولکول های چند لایه را در نظر بگیریم. مثل این است که در هر لایه یک نمونه از نماتیک را داریم به ترتیب که در لایه ها پیش می رویم جهت مولکول ها نسبت به لایه قبلی می چرخد تا در نهایت در لایه ی آخر به جهت لایه اول می رسد، به فاصله بین این چند لایه یک گام (pitch) می گویند. (مطابق شکل) جهت مولکول در لایه اول از A به B بوده و در لایه آخر نیز همین طور است.

سلول گیاهی

پیکر گیاهان از  تعدادی اجزای میکروسکوپی کوچک به نام سلول ساخته شده است. به بیان دیگر سلول ها واحد های عملکردی و ساختاری پیکر گیاان و دیگر موجودات زنده هستند. اندازه  و شکل سلول ها بر اساس عملکردشان، شرایط محیطی و نیازهای موجودات زنده بسیار متنوع است. برخی از موجودات زنده تک سلولی هستند، در حالی که بقیه چند سلولی بوده و اشکال پرسلولی را تولید می کنند.

ساختار سلول

پروتوپلاست هر سلول دارای احزای پروتوپلاسمی و غیر پروتوپلاسمی می باشد. اجزای پروتوپلاسمی بیا زنده شامل هسته، میتوکندری، پلاستید ها، شبکه آندوپلاسمی، لیزوزوم ها، اسفروزوم ها، میکروتوبول ها و دستگاه گلژی هستند. در حالی که واکوئل ها، محصولات غذایی، محصولات ترشحی و محصولات زاید اجزای غیر پروتوپلاسمی را تشکیل می دهند.

به طور کلی هر سلول گیاهی دارای سه ناحیه ی مشخص دیواره، سیتوپلاسم و هسته است.  مجموع هسته و سیتوپلاسم را پروتوپلاسم می گویند که توسط غشاء ظریفی به نام غشاء سیتوپلاسمی احاطه شده است.

یک سلول گیاهی با داشتن دیواره سلولی، پلاست ها و واکوئل حجیم در زمان بلوغ، از یک سلول جانوری قابل تشخیص است.

دیواره سلول

دیواره ی سلولی در اطراف سلول های گیاهی موجب استحکام و پایداری این سلول ها می شود. این دیواره از سه بخش متفاوت ساخته شده است. تیغه میانی،دیواره ی اولیه و دیواره ی ثانویه (پسین).

این لایه با رسوب مواد پکتیکی در زمان تقسیم سلول، تشکیل می شود. تیغه ی میانی از پکتات های کلسیم و منیزیم ساخته شده است. باحل شدن این لایه به کمک آنزیم های پکتولیتیک دو سلول از هم جدا می شوند. این فرایند طی رسیدن و نرم شدن میوه دیده می شود.

نخستین لایه سلول، دیواره اولیه است که به وسیله پروتوپلاسم ساخته می شود.

 دیواره ی اولیه در اطراف سلول های جوانی که در حال رشد طولی هستند، نازک و قابل کشش می باشد. این دیواره از همی سلولز، سلولز و ترکیبات پکتیکی ساخته شده است. همی سلولز و ترکیبات پکتیکی نسبت به سلولز درصد بیشتری ازترکیبات دیواره ی اولیه وجود دارد.

دردیواره ی اولیه، میکروفیبریل های سلولزی، در ابتدا بر محور رشد طولی سلولی عمود هستند و به تدریح با فشار تورژسانس ناشی از گسترش دستگاه واکوئلی به حالت مورب و در نهایت موازی با محور رشد سلول، قرار می گیرند.

دیواره اولیه، دیواره اصلی در اطراف سلول های مریستمی، سلول های پارانشیمی و ... می باشد.

این دیواره بعد از دیواره ی اولیه به طرف پروتوپلاسم تشکیل شده و موجب سختی دیواره می شود. این دیواره اساسا سلولزی است. میزان همی سلولز در این دیواره کمتر از دیواره اولیه است. در یک دیواره پسین متداول، سه لایه مشخص با آرایش متفاوتی از میکروفیبریل ها و ماکروفیبریل های سلولزی وجود دارد.

تبادل مواد بین دو سلول مجاور به هم در مکان هایی به نام پلاسمودسماتا صورت می گیرد. در محل پلاسمودسماتا محتویات سلول های مجاورد در ارتباط با یکدیگر قرار می گیرند.

عملکرد دیواره، دیواره سلول در شکل دهی به سلول و حفظ محتویات سلولی دخالت دارد. دیواره با داشتن همی سلولز ها و در نتیجه تشکیل اولیگوساکارین دارای نقش ایمنی در برابر عوامل بیماری زا می باشد. دیواره همچنین در حفظ آب سلول نقش دارد.

گیاه چیست؟

حیات، به گونه ای که ما  آن را می شناسیم، بدون گیاهان امکان پذیر نخواهد بود. تمام غذای ما، مستقیم و غیر مستقیم از گیاهان به دست می آید، همان طور که اکسیژنی که تنفس می کنیم و چوبی که با آن سر پناه می سازیم از گیاهان است.

گیاه واقعاً چیست؟

بنابر تفکر علمی کنونی،

شماری از گیاهان طی مسیر تکامل، این رنگدانه ها را از دست داده اند و انگل ارگانیسم های دیگر شده اند.

اما تعریف امروزی «گیاه» فقط این نیست؛ یاخته های یک گیاه باید بتوانند خود را به شکل ساختار های متفاوتی چون ریشه برای لنگر شدن در زمین، و ساقه برای استوار ماندن سامان دهند.

گیاهان حقیقی شیوه ی منحصر به فردی برای تولید مثل دارند:

آن ها دو مرحله ی متمایز زیستی، یا نسل های متناوب، را می گذرانند. در طی یکی از این نسل ها، گیاه یاخته های جنسی، یعنی تخمک و اسپرم، تولید می کند. در نسل دیگر، گیاه تولید هاگ می کند.

بسیاری از گیاهان تولید مثل رویشی نیز دارند؛ یعنی از یک قطعه ی ساقه یا ریشه ی گیاه مادر، گیاهان جدید به وجود می آورند.

بسیاری از گیاهان به هر شکل که حیات را آغاز کنند، تا زمان نامحدودی به رشد ادامه می دهند. این رشد نامحدود عمدتاً از طریق گسترش گیاه از نواحی رشدی خاصی به نام مریستم انجام می شود که در نوک ریشه ها، جوانه ها، و بعضی بخش های ساقه قرار دارد.

یک گیاه عادی در تمام دوره ی زندگی اش در یک محل ثابت می ماند. اما حرکت نکردن گیاهان افسانه ای بیش نیست. گل های بسیاری از گونه های گیاهی هر صبح باز می شوند و هر عصر بسته می شوند.

بعضی گیاهان در طول روز برگ هایشان را به دنبال حرکت خورشید در آسمان، می چرخانند. چنین حرکت هایی معمولاً آهسته تر از آن است که ما ببینیم، مگر با عکس برداری آهسته.

اما چند گیاه غیر عادی، مثل علف مگس گیر و گل ناز قادرند به سرعت حرکت کنند. علف مگس گیر برای به دام انداختن حشره در نوعی زندان گیاهی، برگ های دندانه دارش را به سرعت می ببندد. گل ناز در واکنش به تماس، ناگهان برگ هایش را جمع می کند و آویزان می شود.

اثر سطح بر سرعت واکنش

در این طرح درس اثر سطح ماده بر سرعت واکنش بررسی می شود که مواد واکنش دهنده جامد، مایع یا گاز است و کاتالیزور واکنش، جامد است.

چه اتفاقی می افتد؟

در حالتی که ماده خیلی ریز باشد، واکنش سریع تر اتفاق می افتد، به طور معمول واکنش یک پودر جامد نسبت به واکنش همان مقدار ماده اما به صورت توده (ماده متخلخل) سریع تر است. چون پودر دارای سطح بیشتری نسبت به توده ماده است.

اگر واکنش یک نمونه جامد با نمونه گازی شکل را در نظر بگیرید واکنش گاز با نمونه توده ای جامد به خوبی وقتی نمونه به صورت پودر است پیش نمی رود چون گاز به خوبی نمی تواند در نمونه توده ای نفوذ کند. مثلا نمونه توده ای (کپه ای) منیزیم نسبت به نمونه نواری آن تمایل کمتری برای سوختن دارد.

در زیر مثال هایی بیان می کنیم تا مطلب فوق را بهتر درک کنید.

کربنات کلسیم و اسید هیدروکلریک

در آزمایشگاه پودر کربنات کلسیم با اسید هیدروکلریک رقیق شده سریع تر واکنش می دهد تا وقتی که همان مقدار از کربنات کلیسم به صورت سنگ مرمر یا سنگ آهک باشد.

تجزیه کاتالیزوری از پراکسید هیدروژن

تجزیه کاتالیزوری از پراکسید هیدروژن یکی دیگر از واکنش های آشنای آزمایشگاه است. اکسید منگنز (IV) اغلب به عنوان کاتالیزور استفاده می شود. در واکنش تجزیه زیر اگر کاتالیزور به صورت پودر باشد اکسیژن سریع تر آزاد می شود در مقایسه با وقتی که کاتالیزور به صورت توده باشد.

مبدل های کاتالیزوری

مبدل های کاتالیزوری از قلزاتی مثل پلاتین، پلادیوم و رادیوم برای تبدیل ترکیبات سمی در اگزوز وسایل نقلیه استفاده می کنند تا مواد سمی را به مواد با ضرر کمتر تبدیل کنند مثلا در واکنش زیر هم مونوکسیدکربن و هم اکسید نیتروزن هر دو حذف می شوند.

از آن جا که گازهای خروجی از اگزوز مدت زمان بسیا رکوتاهی با کاتالیزور در تماس اند، واکنش باید بسیار سریع اتفاق بیافتد. فلزات بسیار گران قیمتی به عنوان کاتالیزور استفاده می شوند، این فلزات به صورت یک لایه نازک روی ساختار لانه زنبوری سرامیکی به منظور به داکثر رساندن سطح تماس موثر قرار داده می شوند.

فقط زمانی یک واکنش اتفاق می افتد که ذرات گاز یا مایع با ذرات جامد برخورد کنند با افزایش سطح جامد احتمال این که برخورد رخ دهد، بیشتر می شود. واکنش بین فلز منیزیم و یک اسید رقیق مانند اسید هیدروکلریک را در نظر بگیرید، واکنش شامل برخورد بین اتم های منیزیم و یون های هیدروژن است:

توضیح عکس

هیدروژن می تواند به لایه خارجی از اتم ها اصابت کند نه به مرکز توده ماده

با همان تعداد اتم ها به تکه های کوچکتر تقسیم می شود، احتمال این که یون های هیدروژن به اتم منیزیمی برخورد نکند بسیار کم است (برای همه اتم های منیزیم برخورد رخ می دهد)

افزایش تعداد برخورد در هر ثانیه سرعت واکنش را افزایش می دهد